STW0057 – OLSENE – GRASHEIDE – Studie Dorpelijk Wonen
ontwerp: studie ontwerpend onderzoek dorpelijk wonen en erfgoed
opdrachtgever: Team Vlaams Bouwmeester
ontwerpteam stedenbouw en open ruimte: Studio Thomas Willemse – medewerkers: Bram Vidts
ontwerpteam architectuur en stedenbouw: agmen
periode: 2024 – 2025
De nood voor het verdichten van het woonweefsel is niets nieuws. Wordt dit vraagstuk echter toegepast op een randstedelijke of landelijke context, dan vertaalt het zich maar al te vaak in verkaveling of verappartementisering. Hoe pakken we deze nood aan met behoud van de charmes van het dorpse landschap? In het kader van het thema ‘dorpelijkheid’ van de Vlaams Bouwmeester werd de vraag gesteld over hoe nieuwe architectuur het dorpelijk karakter kan vatten in een denser woonmodel.
Binnen het subthema ‘erfgoed’ werd ontwerpend onderzoek toegepast op twee dorpen: Olsene en Grasheide. Beide sites hebben een belangrijke centrale plaats in het dorp, gelinkt aan erfgoed: een oude meesterwoning en een historische pastorie.
In Olsene bedachten we een nieuw type hof dat het mogelijk maakt om te verdichten, de open ruimte te bewaren alsook het dorpse karakter. Door woningen te plaatsen rond een collectief hof omringd door groen en ruimte voor water, ontstaat een figuur van hoven en velden.
In Grasheide worden de geclusterde elementen van het dorpsleven deels onderbroken door de tuin van de pastorijwoning. Deze tuin zou geopend kunnen worden en samen met een groener kerkplein dé hof van Grasheide vormen waarrond alle functies van het dorpsleven geschakeld zitten.
Beide projecten dragen bij aan vernieuwde inzichten over hoe een dorpskern kwaliteitsvol verdicht kan worden. Tegelijkertijd wordt er ook bijgedragen aan het dorpsleven met de introductie van collectieve functies. De open ruimte wordt waardevol benut door slim te verdichten en draagt bij tot de publieke sfeer van het dorp.